уторак, 29. март 2011.

LITURGIJA



Bozanstvena Liturgija (rec dolazi iz grckog jezika i znaci zajednicka sluzba), ili Evharistija (blagodarenje, zahvalnost) srediste je zivota pravoslavne Crkve. Sveti Oci odredili su je kao Svetu Tajnu nad Tajnama, ili Tajnu Crkve. Iz nje sve izvire i njoj se sve vraca. Ona je istovremeno i putovanje ka Carstvu Nebeskom i njegovo prisustvo na zemlji. Sve ostale Svete Tajne vezane su i proisticu iz Svete Liturgije. Vidljiva zajednica vernih sa glavom sabranja, episkopom ili svestenikom kao episkopskim izaslanikom, u Liturgiji postaje Crkva, Telo Hristovo, Narod Boziji. Svetu Liturgiju ustanovio je sam Gospod Isus Hristos na Tajnoj Veceri sa svojim ucenicima, prelomivsi hleb i dajuci im hleb i vino uz reci : "Cinite ovo u moj spomen". U najsirem smislu, Liturgija se sastoji od molitava, pevanja, citanja i obreda. Na Liturgiji citava Crkva u Hristovo ime prinosi Bogu zrtvu hvale, koja obnavlja spomen na smrt i Vaskrsenje Gospodnje. Posle preobrazenja nasih darova, hleba i vina, u Telo i Krv Hristovu, mi se pricescujemo tim darovima i ulazimo u savrsenu zajednicu sa Hristom, ugradjujemo se u Njega, ispunjeni Njime. Osnovni delovi Svete Liturgije su: Proskomidija (prinosenje i priprema hleba i vina, uz pominjanje svih clanova Crkve, onih koji su medju nama i upokojenih), Liturgija oglasenih (obavezno su joj u ranija vremena prisustvovali oglaseni, tj. oni koji se spremaju za krstenje; neki je nazivaju i Liturgija reci zbog toga sto su u njoj glavni delovi citanje Svetog Pisma - apostolskih Poslanica i Jevandjelja, njihovo tumacenje i propovedi), Liturgija vernih (pocinje Velikim Vhodom – prenosenjem evharistijskih darova u oltar, nastavlja se prinosenjem darova ali i nas samih Bogu, kroz Hristovu zrtvu podnesenu radi nas, prizivanjem Duha Svetog i pretvaranjem darova), Pricescivanje, i Otpust (molitva svestenika posle koje smo spremni da "podjemo u miru", nazad u svet). Liturgija se sluzi svake nedelje kao dana Vaskrsenja Hristovog, na sve velike praznike, Hristove, Bogorodicine i Svetiteljske, a moze da se sluzi (i sluzi se narocito u manastirima) i svakog dana. Liturgiju koju sluzimo najcesce u toku godine napisao je Sveti Jovan Zlatousti, Liturgija Svetog Vasilija Velikog sluzi se u odredjene dane (deset puta godisnje), a Liturgija Predjeosvecenih darova sluzi se samo u toku velikog Vaskrsnjeg posta.